Pernahkah anda terfikir tentang perbezaan antara ujian mingguan dengan peperiksaan akhir tahun? Atau mengapa guru anda sentiasa memberikan kuiz pendek selepas setiap topik? Jawapannya terletak pada dua konsep penting dalam dunia pendidikan: pentaksiran formatif dan pentaksiran sumatif.
Pentaksiran formatif dan sumatif merupakan dua sisi mata wang yang sama dalam usaha menilai pembelajaran pelajar. Walaupun kedua-duanya bertujuan untuk mengukur pemahaman, pendekatan dan matlamat mereka berbeza. Memahami perbezaan ini adalah kunci untuk mencipta pengalaman pembelajaran yang lebih berkesan dan bermakna.
Bayangkan pentaksiran formatif sebagai 'pemeriksaan kesihatan' berkala sepanjang proses pembelajaran. Ia membantu mengenal pasti 'penyakit' atau jurang pemahaman pada peringkat awal, membolehkan intervensi dan pemulihan yang tepat pada masanya. Sebaliknya, pentaksiran sumatif adalah seperti 'ujian kesihatan' menyeluruh yang dijalankan pada akhir tempoh pembelajaran, memberikan gambaran keseluruhan tentang tahap kesihatan atau penguasaan pelajar terhadap sesuatu subjek.
Dalam dunia pendidikan yang semakin mencabar, pemahaman yang mendalam tentang pentaksiran formatif dan sumatif adalah penting bukan sahaja untuk guru, malah untuk pelajar dan ibu bapa. Artikel ini akan membimbing anda menelusuri definisi, kepentingan, contoh aplikasi, serta tip dan strategi untuk memaksimumkan keberkesanan kedua-dua jenis pentaksiran ini. Mari kita mulakan!
Sebagai permulaan, mari kita definisikan secara ringkas kedua-dua jenis pentaksiran ini. Pentaksiran formatif merujuk kepada proses pengumpulan maklumat berterusan tentang kemajuan pembelajaran pelajar semasa proses pengajaran dan pembelajaran berlangsung. Data yang diperoleh digunakan untuk mengubahsuai strategi pengajaran, memberikan maklum balas yang spesifik, dan membantu pelajar mengenal pasti kekuatan dan kelemahan mereka. Contohnya termasuk kuiz pendek, perbincangan kelas, dan tugasan draf.
Kelebihan dan Kekurangan Pentaksiran Formatif dan Sumatif
| Jenis Pentaksiran | Kelebihan | Kekurangan |
|---|---|---|
| Formatif |
|
|
| Sumatif |
|
|
Lima Amalan Terbaik untuk Melaksanakan Pentaksiran Formatif dan Sumatif
Berikut adalah lima amalan terbaik untuk melaksanakan pentaksiran formatif dan sumatif dengan berkesan:
- Gunakan pelbagai kaedah pentaksiran: Jangan hanya bergantung pada ujian bertulis. Gunakan pelbagai kaedah seperti pemerhatian, projek, pembentangan, dan portfolio untuk mendapatkan gambaran holistik tentang pembelajaran pelajar.
- Berikan maklum balas yang berkualiti: Maklum balas hendaklah spesifik, deskriptif, dan memberi tumpuan kepada peningkatan. Bantu pelajar memahami kekuatan dan kelemahan mereka, dan berikan cadangan untuk penambahbaikan.
- Libatkan pelajar dalam proses pentaksiran: Kongsi rubrik pentaksiran dengan pelajar, dan berikan peluang kepada mereka untuk menilai diri sendiri dan rakan sebaya.
- Gunakan data pentaksiran untuk memaklumkan pengajaran: Analisis data pentaksiran formatif untuk mengenal pasti bidang yang perlu diberi penekanan dan mengubah suai strategi pengajaran anda dengan sewajarnya.
- Cipta budaya pembelajaran yang positif: Pastikan pelajar memahami bahawa pentaksiran adalah sebahagian daripada proses pembelajaran dan bukannya sesuatu yang perlu ditakuti.
Soalan Lazim tentang Pentaksiran Formatif dan Sumatif
Berikut adalah beberapa soalan lazim tentang pentaksiran formatif dan sumatif:
- Apakah perbezaan utama antara pentaksiran formatif dan sumatif?
Pentaksiran formatif dijalankan semasa proses pembelajaran untuk memantau kemajuan dan membuat penyesuaian, manakala pentaksiran sumatif dijalankan pada akhir unit atau semester untuk menilai pembelajaran keseluruhan.
- Bolehkah pentaksiran formatif digredkan?
Tidak semestinya. Tujuan utama pentaksiran formatif adalah untuk memberikan maklum balas dan membimbing pembelajaran, bukan untuk memberi gred. Walau bagaimanapun, sesetengah guru mungkin memilih untuk memberi gred kepada pentaksiran formatif sebagai sebahagian daripada gred penyertaan.
Tips dan Trik untuk Pentaksiran yang Berkesan
Untuk guru, manfaatkan pelbagai alat digital dan platform pembelajaran dalam talian untuk memudahkan pelaksanaan pentaksiran formatif. Pelajar pula digalakkan untuk sentiasa berkomunikasi dengan guru tentang kemajuan pembelajaran mereka dan mendapatkan penjelasan tentang sebarang kekeliruan.
Kesimpulannya, pentaksiran formatif dan sumatif memainkan peranan penting dalam meningkatkan kualiti pendidikan. Dengan memahami dan mengaplikasikan kedua-dua jenis pentaksiran ini secara strategik, kita dapat mewujudkan suasana pembelajaran yang lebih dinamik, responsif, dan berkesan untuk semua pelajar. Marilah kita berganding bahu untuk memastikan setiap pelajar berpeluang mencapai potensi penuh mereka!
Perbedaan Penilaian Formatif dan Sumatif di Kurikulum Merdeka - Trees By Bike
Penilaian Pengajaran Dan Pembelajaran Perbezaan Penilaian Formatif Dan - Trees By Bike
Perbezaan pentaksiran formatif dan pentaksiran sumatif, RUJUKAN NORMA DAN - Trees By Bike
Unit 11 soalan ulangkaji (b) - Trees By Bike
Bahagian Pembangunan Kurikulum KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA - Trees By Bike
Perbandingan Tes Formatif & Sumatif - Trees By Bike
Perbedaan Penilaian Formatif dan Sumatif di Kurikulum Merdeka - Trees By Bike
KPM Perkenal Pendekatan Baru Pentaksiran Formatif Dan Sumatif - Trees By Bike
KPM Perkenal Pendekatan Baru Pentaksiran Formatif Dan Sumatif - Trees By Bike
PENILAIAN PROSES DAN HASIL BELAJAR - Trees By Bike
SOALAN PENTAKSIRAN SUMATIF DAN FORMATIF FORMAT UASA 2023/2024 - Trees By Bike
Panduan Penyusunan Instrumen Kognitif Untuk Asesmen Sumatif Dalam - Trees By Bike
Contoh Soal Tes Sumatif dan Tes Formatif Kurikulum Pendidikan Bahasa - Trees By Bike
Diagnostik, Formatif, dan Sumatif Asesmen di Kurikulum Merdeka - Trees By Bike
Contoh Format Penilaian Formatif Dan Sumatif Asesmen Formatif Dan - Trees By Bike